W latach 90. i 00. zaciąganie denominowanego lub indeksowanego kredytu hipotecznego we frankach szwajcarskich było niezwykle popularne. Wydawał się nie tylko bardzo okazyjny, ale i bezpieczny. Niestety rzeczywistość okazała się inna. Wielu z kredytobiorców do dziś boryka się z kłopotami ze spłatą zobowiązania, które mimo uiszczania rat nie maleje. Czym jest unieważnienie kredytu frankowego i z czym się wiąże?
Na czym polega unieważnienie umowy frankowej?
Unieważnienie umowy frankowej to jedna z dwóch (obok odfrankowienia) procedur, na którą decydują się posiadacze zobowiązania we frankach szwajcarskich. Może zostać ogłoszona na skutek procesu sądowego, który prowadzony jest przez sędziów instytucji rejonowej (dla procesów do 75.000 zł) lub okręgowej (gdy kwota zobowiązania jest wyższa niż 75.000 zł – ma to miejsce w przypadku większości sporów w tym zakresie). Postępowanie jest skomplikowane, dlatego wielu frankowiczów decyduje się na pomoc kancelarii adwokackiej. Prawnicy nie tylko przygotują pozew, ale i wyjaśnią wszelkie wątpliwe kwestie, a także mogą reprezentować swojego klienta przed sądem oraz występować jako jego pełnomocnik. Unieważnienie kredytu frankowego z pomocą Fretuslegis.pl skutkuje sądowym uznaniem, że zawarta pomiędzy kredytobiorcą a bankiem umowa nie została nigdy podpisana, a co za tym idzie, nie obowiązywała w świetle prawa. Warto jednak podkreślić, że sądowe uznanie kontaktu za niebyły rodzi także inne konsekwencje. Jakie?
Jakie skutki niesie unieważnienie umowy frankowej?
Jak wspomniano wcześniej, unieważnienie umowy kredytu frankowego wiąże się z pewnymi skutkami. Przede wszystkim – co korzystne dla frankowicza – za niebyły uznany zostaje nie tylko kontrakt, ale i wszelkie zabezpieczenia spłaty kredytu, np. ubezpieczenia wykupywane w tym celu, hipoteka czy ubezpieczenie niskiego wkładu własnego. Kolejnym ze skutków unieważnienia umowy frankowej jest konieczność wzajemnego zwrotu należności pomiędzy bankiem (odzyskuje wypłacony kredyt) a kredytobiorcą (ma zwrócone wszelkie środki wpłacone do instytucji – opłaty, prowizje, raty kapitałowe oraz odsetki). Sąd może zasądzić to, opierając się na jednej z dwóch metod. Pierwsza z nich nosi nazwę teorii salda. Oznacza to, że wzajemne roszczenia są kompensowane, więc strona, która uzyskała większą korzyść, zobowiązana jest do zwrotu różnicy „uboższej”. Przez ekspertów uważana jest ona za niekorzystną dla frankowicza, dlatego stosowana jest rzadko. Druga z nich to teoria dwóch kondykcji, która wzajemne roszczenia traktuje rozdzielnie. Kredytobiorca wygrywając sprawę ma prawo do odzyskania środków, a bank w tym celu musi wnieść odrębne powództwo.
Na jakiej podstawie sądy unieważniają umowy kredytu frankowego?
Jeszcze kilka lat temu unieważnienie umowy kredytowej związanej ze zobowiązaniami frankowymi nie było proste. Wszystko jednak zmienia się na podstawie wyroków i orzeczeń wydawanych przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej czy Sąd Najwyższy. Warto zaznaczyć, że zgodnie z ich rekomendacjami sądy powinny dążyć do odfrankowienia (usunięcie klauzul związanych z przeliczeniami na franki szwajcarskie i kontynuowanie spłaty zobowiązania jako kredytu złotówkowego), jednak niewykluczone jest także unieważnienie umowy frankowej. Wcześniej wspomniane klauzule indeksacyjne i denominacyjne nazywane są także abuzywnymi i to własne one stanowią podstawę do uznania umowy za nieważną – gdy ich usunięcie uniemożliwia dalsze wykonywanie umowy. Dodatkowo argumentami, które wysuwają adwokaci, broniąc swoich klientów przed sądem, jest naruszenie zasad prawa oraz współżycia społecznego podczas konstruowania umów przez banki (stanowi to podstawę do uznania umowy za nieważną w świetle przepisów Kodeksu Cywilnego). Przejawem tego jest: niejasne określenie ryzyka związanego z zaciągnięciem zobowiązania, przeniesienie całości konsekwencji na słabszą stronę umowy, czyli frankowicza, jak i możliwość samodzielnego kształtowania kursu franka szwajcarskiego w celu osiągnięcia jak największego zysku.
