Na Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW) notowane są akcje, czyli instrumenty finansowe, których obrót pozwala wypracować zyski w postaci dywidend, oprocentowania czy zysku z tytułu zmiany ceny instrumentu.
Sprawdźmy, czym są właściwie owe akcje i jakie uprawnienia dają swoim posiadaczom.
Czym są akcje?
Akcje to papiery wartościowe emitowane przez spółki akcyjne, notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych. Sama nazwa spółki akcyjnej oznacza pewien rodzaj działalności, formę prawną firmy, której właścicielem są akcjonariusze, czyli posiadacze papierów wartościowych – akcji. Spółka akcyjna jest podzielona na udziały – każda akcja może być warta tyle samo i znaczyć tyle samo, choć są wyjątki od tej reguły. Nabywając akcje, nie tylko realizujemy inwestycje na giełdzie, ale też stajemy się cząstkowymi właścicielami danej firmy – spółki akcyjnej.
>> Dowiedz się więcej o akcjach giełdowych na XTB!
Właściwości akcji równych
W podstawowym zakresie standardowe akcje spółek akcyjnych mają taką samą wartość i powodują, że akcjonariusze mają głos na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. Mogą więc w pewnym stopniu decydować o losach spółki.
Drugą własnością akcji zwykłych jest to, że zarząd spółki może raz na rok zdecydować o wypłacie dywidendy, tj. podzielić się zyskiem z właścicielami – akcjonariuszami. Dlatego akcje mogą stać się źródłem stałych dochodów. Zyski z dywidend zwłaszcza w przypadku dużych spółek akcyjnych, stają się dla niektórych inwestorów podstawowym powodem do inwestowania w nie.
Akcje notowane są na giełdzie i mają określony kurs, czyli wartość lub cenę za jedną akcję. Kurs akcji wyznaczany jest przez ostatnią transakcję z udziałem danej akcji w konkretnym momencie. Na handlu akcjami można zarabiać, jeśli kupujemy je taniej niż sprzedajemy. Taki handel odbywa się na Giełdzie Papierów Wartościowych, a pośrednikiem w transakcjach kupna i sprzedaży różnych instrumentów finansowych, w tym akcji są Domy Maklerskie. Akcje, które notowane są na giełdzie i mają zmienny kurs, są właściwie zapisami elektronicznymi ich wartości i nie mają realnej postaci, np. dokumentowej.
źródło: YouTube
Rodzaje akcji notowanych na giełdzie
Istnieje wiele rodzajów akcji, które różnią się między sobą przede wszystkim tym, jakie przywileje dają swoim posiadaczom. Można wyróżnić akcje:
- na okaziciela – przeciwieństwo akcji imiennych, prawo do nich przysługuje każdemu, kto jest ich posiadaczem. Są one przedmiotem obrotu na giełdzie co oznacza, że można nimi handlować na GPW.
- imienne – przeciwieństwo akcji na okaziciela, prawo do nich ma tylko osoba wskazana w dokumencie akcji. Akcje imienne nie są przedmiotem obrotu na giełdzie, dlatego nie mogą być sprzedawane ani kupowane na GPW, ponieważ mają charakterystyczne, indywidualne cechy i nie są ustandaryzowane.
- zwykłe – każdy posiadacz akcji ma dokładnie takie same prawa wynikające z nich.
- uprzywilejowane – posiadacze akcji tego typu mogą z tytułu jej posiadania otrzymywać pewne szczególne przywileje, które mogą dotyczyć m.in. większego znaczenia głosu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy lub pierwszeństwa przy wypłacie dywidendy.
- aportowe – kupione za wkład niepieniężny.
- gotówkowe – kupione za wkład pieniężny.
Jak handlować akcjami?
Akcje zwykłe, uprzywilejowane czy na okaziciela mogą być jak najbardziej przedmiotem obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych. Aby móc kupować i sprzedawać akcje na giełdzie, trzeba mieć swoje konto maklerskie, założone albo w banku, albo w wybranym domu maklerskim (dowiedz się więcej).
Później trzeba wpłacić na takie konto pieniądze i można składać maklerom zlecenia dokonania zakupu akcji. W transakcji należy zawsze wpisać, ile akcji chcemy kupić i po jakiej cenie – można też skorzystać z opcji zakupu „Po Każdej Cenie (PKC)” lub „Po Cenie Rynkowej (PCR)”. Nie wiadomo wówczas jednak, po jakim kursie ostatecznie kupimy akcje, dlatego transakcja może nie być tak zyskowna, jak przypuszczaliśmy. Jeśli z kolei samodzielnie ustalimy kurs, transakcja od początku do końca będzie przebiegała tak, jak sobie tego życzymy. Każde zlecenie zakupu lub sprzedaży akcji można wysyłać przez całą dobę, ale transakcja zostanie zrealizowana dopiero podczas sesji giełdy, która trwa od poniedziałku do piątku w godzinach od 9 do 17.
